Grauwe kiekendief

Gedurende de velen jaren dat ik al aan natuurfotografie doe heb ik talloze foto's gemaakt van de bruine kiekendief. In het begin vond ik dat heel bijzonder, immers in die tijd, midden jaren 70 zag je nog niet zoveel kiekendieven al al helemaal niet in Oost Brabant. Toen dat dan ook voor de eerste keer lukte, ergens in een polder in het westen van het land, was dat voor mij echt een eureka moment. Er volgden er meer en toen ik in de jaren 80 op Schiermonnikoog eens een blauwe kiekendief zag vliegen terwijl ik geen camera bij me had was het ultieme doel om ook die nog eens op de gevoelige plaat te vereeuwigen. Het aantal in Nederland voorkomende exemplaren was toen op de vingers van een hand te tellen. Vele jaren later lukte ook dat en tegenwoordig zie ik ze zelfs regelmatig hier dichtbij huis in de Peel vliegen. En ik wijdde er al eens een blog aan, zie: https://advanduren.blogspot.com/2018/01/airbnb.html#comment-form
In die tijd (en nog) was ik een fervent liefhebber van veldgidsen over vogels en zag toen dat er nog een derde soort hier in Nederland voorkwam, n.l. de grauwe kiekendief die zowaar nog zeldzamer was dan zijn blauwe soortgenoot en tot enkele jaren geleden kon ik niet bevroeden dat ik die ooit nog eens voor de lens zou krijgen.
Toch kwam het zo ver. Dit voorjaar waren we op (vogel)vakantie in noord Drenthe van waaruit we verschillende tochten ondernamen naar o.a. het Lauwersmeer, het Zuidlaardermeer en de polders van Groningen. Tijdens een van die tochten door de polders van midden Groningen zag ik plotseling in mijn ooghoeken een kiekendief boven de weilanden vliegen. Ik zag gelijk dat geen blauwe was, maar een mannetje van de grauwe soort. Snel de auto een zijweggetje in gedirigeerd en uitgestapt waarbij ik het geluk had dat hij weliswaar snel voorbij wiekelde, maar ik toch snel wat foto's kon maken. Het is dan een ontzettend voordeel als je je camera kent en snel met de instellingen kunt schakelen (ik fotografeer alles op de manuele stand) Ik was erg blij dat het na zoveel jaren was gelukt om ook de grauwe te kunnen fotograferen.
Je zou zeggen "nou dan heb je ze alle drie" maar intussen heeft zich ook nog de steppenkiekendief genesteld in het rijtje van in Nederland voorkomende kiekendief soorten. Het doel is ook die nog aan het rijtje te kunnen toevoegen, ooit zal me dat hopelijk lukken ook al is hij nog zeldzamer dan de grauwe.
Bedankt nog dat jullie zo enthousiast reageerden op mijn blog over de zeearenden In Nederland, klik hier: https://advanduren.blogspot.com/2019/07/zeearenden-in-nederland.html#comment-form

Groet,
Ad

De tekening aan de onderkant van de vleugels is duidelijk anders dan bij de blauwe kiekendief.

Langzaam, althans zo lijkt het, speurt hij het weiland af op zoek naar prooi.

Op de achtergrond het boerenbedrijf.

Hij stoorde zich niet aan mijn aanwezigheid en kwam al iets dichterbij.

Even leek het erop dat hij verder door zou vliegen, steeds verder van mij weg.

Hier kantelde hij en kwam weer mijn kant op gevlogen.

Fijn als je dan achteraf ziet dat de belichting goed is en de lucht niet uitgebeten.

En maar speuren. Hij ziet er best wel een beetje sneaky uit.

Op de achtergrond weer een hoogspanningsmast , het lijkt wel of kiekendieven en zeearenden een bepaalde voorkeur hebben v.w.b. hun leefomgeving waarbij die dingen zich in het landschap bevinden. Ik vond het overigens niet echt storend in de foto.

Hier draaide hij weer en gaf me nog een kans om enkele foto's van nog dichterbij te maken. Intussen was ik wel achter de auto weggekropen. Hier is ook mooi de donkere lijn in de lengte van de vleugel zichtbaar.

Hier is ook goed het verschil met het mannetje blauwe kiekendief te zien, de onderkant van de vleugels is gespikkeld terwijl, behoudens de zwarte vleugelpunten, de onderkant van de vleugels bij de blauwe egaal is.

Hier vloog hij steeds verder van me weg.....

Om vervolgens hoogte te winnen....

En tenslotte boven de boomtoppen te verdwijnen.

 Even later zag ik hem op flinke hoogte over zweven.

Hier kun je mooi de totale bandering op vleugels en staart zien.

Een laatste plaatje waar hij nog hoger tegen een volmaakt onbewolkte hemel vloog.

Slotwoord: Alhoewel ik het idee heb dat het klimaat voor veel vogels in Nederland almaar slechter wordt ben ik bepaald niet ontevreden dat ik na de zeearenden deze grauwe kiekendief dit jaar aan mijn portfolio heb kunnen toevoegen.
Recent werd overigens bekend dat hier in de omgeving op de Strabrechtse Heide, waarin zich het grootste natuurlijke ven van Nederland bevindt, ook een (jonge) zeearend is gesignaleerd die daar nu al enkele weken is blijven rondhangen. Wie weet, leidt dit tot een broedgeval en zou ik deze imposante vogel eens dichtbij huis kunnen fotograferen.

Zeearenden in Nederland

Enkele keren al had ik het genoegen om in Nederland een zeearend te spotten en maakte ik er foto's van, eigenlijk tegen beter weten in omdat het altijd van veel te ver weg was om er überhaupt fatsoenlijke foto's van te kunnen maken. Ondanks dat het uiteraard hele forse vogels zijn waren het meestal slechts stipjes aan de horizon. Maar je bent, zeker bij zo'n eerste waarneming, zo enthousiast en ook een beetje beduusd dat je er simpelweg foto's van wilt, zo niet, moet maken.
Dit voorjaar waren we weer eens op ons vertrouwde stekje op een camping in Drenthe van waaruit we regelmatig tochtjes maken in de omgeving o.a. de Groningse polders het Lauwersmeer en het Zuidlaardermeer, gebieden waar de zeearend al enkele jaren voorkomt en ook al voor nageslacht heeft gezorgd. 
Men is erg bezorgd voor mogelijke verstoring van de vogels die op ongeveer 500 meter van een zandpad een nest hebben gebouwd in een klein bosje in de weilanden. Vorig jaar al hebben ze daar jongen grootgebracht en ik ontdekte bij het langsrijden hun aanwezigheid. Toen ik stopte om wat foto's te maken werd ik er al vrij snel door enkele andere fotografen, die inmiddels te voet waren gearriveerd, op gewezen dat ik beter zo snel mogelijk weer kon instappen en doorrijden omdat de autoriteiten op die plek zowel een parkeerverbod alsmede een verbod om te stoppen en uit te stappen hadden ingesteld op straffe van een forse boete om veel toeloop en daarmee verstoring te voorkomen. Het bord aan het begin van het pad dat daarnaar verwees had ik even gemist. Ik kan dit alleen maar toejuichen temeer omdat ik later hoorde dat er enkele fotografen waren geweest die het toch niet hadden kunnen laten om het weiland in te lopen om dichterbij te kunnen komen, indachtig het verwerpelijke gezegde "alles voor de foto". Als je dan bedenkt dat zelfs de boer van wie het weiland is een verbod had gekregen om in een ruime cirkel rond het bosje te maaien en dit ook respecteerde, dan snap je hoe idioot sommige gasten bezig zijn om foto's te kunnen maken.
Ik ben vorig jaar met m'n (zware) apparatuur een keer het kilometerslange pad ingelopen om op 500 meter afstand enkele foto's te maken, maar je zult begrijpen dat dat niets geworden is.
Ook dit jaar, zij het op een andere plek, waren de zeearenden daar aanwezig en weer waren er uiteraard maatregelen getroffen. Ik heb enkele keren met m'n zware uitrusting (statief, camera, telelens), uiteraard te voet, het lange pad afgelegd en een keer had ik het geluk dat een van de vogels wat dichter naar het pad aan de rand van het weiland gevlogen kwam.
Het zijn nog lang niet de foto's die goed zijn en waarvan ik kan zeggen dat ik er tevreden over ben, maar in de hoop ze nog eens beter te kunnen maken wilde ik deze hier toch alvast laten zien en met jullie delen. 
Veel kijkplezier en bedankt voor de fijne reacties op mijn vorige blog over de koekoek (klik hier)

Groet,
Ad

Een moment waarop een van de arenden wat dichterbij kwam. Hier kun je goed zien waarom deze vogel met recht de vliegende deur genoemd wordt, een enorme spanwijdte van wel 2,5 meter van zijn brede vleugels met diepe vingers. Karakteristiek is ook de korte witte staart.

Het paartje zeearenden bij elkaar. De foto is genomen met 600 mm. en inclusief de cropfactor van de camera op 900 mm. In werkelijkheid zitten de vogels nog verder weg, ik heb hier nl. al wat stukjes afgesneden, maar ik vond het wel mooi om de bloeiende bomen nog mee in beeld te hebben.

In een wat andere houding. Op zo'n afstand negeerden de vogels me totaal en deden hun ding wat voornamelijk neerkwam op rusten en soms elkaar even aanhalen om de band te verstevigen.

Uit dezelfde burst, maar anders bewerkt zodat je toch wat meer vogel ziet. Ze blijven eigenlijk voortdurend in de buurt van het nest dat zich ergens links in een van de bomen van het bosje bevindt.

Af en toe waren ze samen druk in de weer om flinke plukken gras te verzamelen die ze vervolgens naar het nest brachten waarschijnlijk ter verdere aankleding of voor onderhoud want lokale waarnemers die ik sprak wisten me te vertellen dat ze al jongen hadden.

Aanvoer van vers gras. Soms stonden de hoogspanningsmasten foto's danig in de weg.

Einddoel voor het gras bijna bereikt.

Ik heb me verder geconcentreerd op wat vliegbeelden zodra een van de vogels wat dichterbij kwam.

Het is best lastig belichten, als de vogel verder best goed belicht is, is de witte staart al heel snel uitgebeten.

Altijd fijn als de wolken wat meewerken.

De absolute koning van het luchtruim. Je kunt hier ook zien dat de vogel geringd is, geen idee of het een in Nederland geboren jong is.

Het zijn ook fantastische zwevers, minutenlang zonder een vleugelslag.

Een en al suprematie, de omgeving afspeurend.

Slotwoord:
Het is me niet bekend of dit broedgeval tot en goed einde gekomen is en dit paartje de jongen succesvol heeft grootgebracht. Feit is wel dat de zeearend het in ons land best goed doet en ieder jaar zorgt voor uitbreiding van de populatie. Wie had dat enkele decennia geleden kunnen denken.

P.s. op de terugweg van een kort verblijf in Noord-Holland hebben we nog even de Oostvaardersplassen aangedaan. In het bezoekerscentrum daar staat een prachtig opgezette zeearend. Pas zo dichtbij zie je hoe imposant zo'n vogel is, ik heb me daaraan staan te vergapen.

Volgend keer wil ik een andere, voor Nederland zeldzame, roofvogel laten zien: de grauwe kiekendief.

Koekoek

De koekoek is wat mij betreft zo'n vogel als de kleine karekiet. In de late lente en vroege zomer hoor je ze op tal van plekken roepen, maar zien doe je ze niet zo vaak.
Zoals wellicht bekend is de koekoek een broedparasiet die haar ei legt in het nest van meestal een klein zangvogeltje zoals de rietzanger, de rietgors, bosrietzanger, witte kwikstaart of de graspieper vaak in gebieden met rietopstanden, maar even goed kun je hem aantreffen in een haag in het nest van een heggenmus. Na het leggen van het ei neemt de koekoek over het algemeen een eitje van de waardvogel mee om het voor de pleegouder zo onopvallend mogelijk te laten lijken. Na het uitkomen van het koekoeksjong werkt dit de overige, nog niet uitgekomen eitjes van de waardvogel en de eventueel al aanwezige jongen over de rand van het nest en wordt verder alleen door de waardvogel opgevoed.
Zo'n groot in het nest aanwezige of al uitgevlogen koekoeksjong behoort tot de wens van veel natuurfotografen en ook ik hoop dat ooit nog eens te kunnen vastleggen. Maar niet minder blij verrast was ik toen ik dit voorjaar in een gebied dat ik vrij frequent bezoek en waarvan ik weet dat er aardig wat koekoeken rondvliegen enkele vogels, die op zoek waren naar een geschikt nest en daarbij elkaar regelmatig bijna in de veren vlogen, van vrij dichtbij kon fotograferen.
Enkele middagen heb ik hieraan besteed en af en toe zag je ze een hele tijd niet om vervolgens weer actief te worden en al roepend achter elkaar aan te gaan en in de veren te vliegen. Ik heb niet kunnen constateren of dat nou territoriumgedrag is of baltsgedrag van een paartje dat elkaar probeert te veroveren.
Het betrof hier twee grijsblauwe exemplaren wat zowel mannetjes als vrouwtjes kunnen zijn in tegenstelling tot de bruine kleurvariant die ook voorkomt en dan altijd een vrouwtje is.
Verder is het nog vermeldenswaardig dat de koekoek een van de weinige vogels is die harige rupsen eet, een zegen overigens in deze tijd van de eikenprocessierupsen, daarover op het eind van dit blog nog iets meer. Verder is de koekoek maar korte tijd hier, immers hij/zij hoeft zelf geen jongen groot te brengen. De oudervogels vertrekken daarom begin augustus meestal alweer naar Afrika terwijl ze pas vanaf de tweede helft van april hier waren. Bijzonder daarbij is dat de jonge vogels pas later en volledig zelfstandig op trek gaan en zonder ooit te hebben geleerd waar ze naar toe moeten vliegen de weg naar Afrika weten te vinden. Een van de onontdekte wonderen van de vogelwereld. Door dit plotselinge vroege verdwijnen en de gelijkenis met de sperwer dacht men vroeger dat de koekoek in de winter in een sperwer veranderde.
Veel plezier bij het bekijken van dit blog na deze lange inleiding en bedankt nog voor jullie reacties op mijn vorige blog over de witwangstern (klik hier)

Groet,
Ad

Een van de foto's die ik tijdens de sessies van vrij dichtbij kon maken. Ik was erg content met deze foto vooral omdat de vogels nog net los van elkaar zijn al zou ik gewenst hebben dat de onderste koekoek zijn kop nog iets meer gedraaid had.

Over het algemeen komen de vleugels van de koekoek tijdens de vlucht nauwelijks boven het lichaam uit hoewel dat tijdens mijn sessies regelmatig toch wel het geval was.

De staart is bedekt met witte stippen en heeft tevens een witte eindband.

De eerste keer dat ik dit gedrag mocht genieten bevond het tafereeltje zich nog redelijk ver van me af hoewel ik er toch een aardige serie van kon schieten.
Ik heb bewust gekozen voor een landscape uitsnede omdat ik van deze foto's later nog een av-presentatie wil maken en daarvoor een uniform formaat het meest geschikt is.

Op afstand ging het er heftig aan toe waarbij de onderste vogel verticaal in de lucht hing.

Toen ze elkaar bijna genaderd waren vlogen ze weer uit elkaar en achter elkaar aan. Ditzelfde gedrag heb ik een aantal keren terug gezien.

Ik herhaal de openingsfoto hier nog even omdat hij deel uitmaakt van de serie hieronder.
Dit tafereel speelde zich op ongeveer 10 meter voor mijn neus af, ik was blij dat ik op dat moment mijn converter tussen de camera en lens had verwijderd.

Hier zie je dat de vleugels in vlucht wel degelijk boven het lichaam worden uitgestoken.

Hier had ik het geluk dat de ogen en snavel van de onderste vogel mooi zichtbaar waren tussen de vleugels.

En ook hier weer, toen ze elkaar bijna aanraakten gingen ze al roepend achter elkaar aan.

Toen de voorste koekoek verjaagd was keerde de ander zich om en kwam nog dichter mijn kant opgevlogen.

Om vervolgens op een tak in een (lelijk gesnoeid) boompje te gaan zitten.

Hier zijn de prachtige structuren van de onderdekveren van de vleugels zichtbaar.

Iets meer uitgesneden waardoor een andere compositie ontstaat.

Wankel evenwicht hoewel hij altijd met afhangende vleugels zit.

De rust is weergekeerd.

Slotwoord:
Zoals ik in de inleiding van het blog aangaf eet de koekoek harige rupsen, wellicht een van de redenen dat hij in dit gebied in redelijk aantal voorkomt. En dat heb ik geweten, weken na de sessies bij de koekoeken heb ik vol gestaan met zeer irritant jeukende huiduitslag ten gevolge van de rondzwevende, maar onzichtbare brandharen van de eikenprocessierups. Een natuurfotograaf moet er  soms wat voor over hebben.